Kim 5 Dakikada Şarj Olabilen Telefon Bataryası İster?
Kim İstemez ki!
2013'te kurulan İngiliz teknoloji şirketi Zap&Go son zamanlarda Lityum-İon bataryaların tahtını yıkacak yeni bir pil sistemi üzerinde çalışıyor. Karbon-İyon(Carbon-İon) pil olarak açıklanan bu yeni ürünün özelliği, günümüzde neredeyse tüm şarjlı cihazlarda kullanılan Lityum-İon bataryalara göre çok daha hızlı şarj olabilmesi ve çok daha güvenli olması. Süper kapasitör özelliğe sahip nano teknolojiyle üretilen bu yeni piller normal pillere oranla çok daha uzun kullanım ömrüne de sahip.
Şu An Kullandığımız Lityum Pillerin Özellikleri
Bulunması ve ilk geliştirilmesi 1970'li yıllara dayanan Lityum piller, ilk kez 1991 yılında Sony ve Asahi markaları tarafından piyasaya sürüldü. Hava ve suyla karşılaştığında bir hayli reaksiyon gösteren Lityum gerek hayvan gerekse insan sağlığı için aşırı zararlı olduğundan, ticari anlamda güvenli pillerin üretilmesi ve piyasaya sürülmesi 20 yıldan fazla sürdü. Piyasaya sürüldüğü 1991 yılından itibaren geliştirilmesi devam eden Lityum piller bugün akla gelen tüm şarjlı cihaz ve araçlarda kullanılmaktadır. Her ne kadar kendinden önce tercih edilen Nikel-Kadmiyum pillerden daha uzun şarj ömrüne sahip olsa da, Lityum pillerin kullanım ömrü ve güvenlik konusunda hala büyük problemleri bulunmakta.
Pilin baş rol oyuncusu Lityum olsa da, bu teknoloji için baştan kusurlu olan bu malzeme maalesef pillerin hızlı şarj edilmesine imkan vermiyor. Lityumun reaksiyon göstermemesi, yanmaması, ya da patlamaması için Lityum pillerin mutlaka yavaş şekilde şarj edilmesi gerekiyor. Günümüzde standart şarj denildiğinde akla gelen ilk süre 5-6 saat civarında olmaktadır. Bu sürenin adeta bu şekilde sabitlenmesinin sebebi az önce belirttiğimiz gibi Lityumun hızlı şarja göstereceği tepkilerin çokta hoş olmaması. Piyasada hızlı şarj imkanı veren şarj ediciler mevcut. Ancak Lityum piller hızlı şarj edilerek kullanıldığında, ki yine "kısmen hızlı şarj" da denilebilir, ömrünü çok daha çabuk tamamlıyor. İlk üretildiği tarihten bu güne kadar çok büyük gelişmeler kat edilse de, son bir kaç yılda Samsung ve Apple gibi firmaların yaşadığı pil sıkıntıları Lityum pil teknolojisinin hala yetersiz olduğunu gösteriyor. Özellikle bir kaç yıl içinde kullanım ömrünü de tamamlıyor olması, Lityum piller için; "daha iyisi çıkana kadar kötünün iyisi bu" dedirtiyor.
Peki Karbon İyon Pilleri "Yeni" Yapan Özellikler Neler?
Abisi olan Lityum piller gibi Karbon İyon piller de, bu konunun uzmanı olan Oxford Üniversitesine bağlı teknoloji kampüsünde kurulmuş olan Zap&Go firmasının eseri. Lityum'a göre daha güvenli olan Karbon İyon piller adından da anlaşılacağı üzere farklı malzemelerden nano teknoloji yoluyla elde edilmiş karbondan imal ediliyor. Lityumun tahtını yıkması beklenen Karbon-İyon pillerin en önemli 3 özelliği şunlar:
Daha Güvenli
Piyasaya sürüldüğü ilk günden bu yana Lityum pillerin çokta iyi bir üne sahip olmadığı ortada. En son geçen yıl Amerika'da bir yolcu uçağında alev alan yeni Samsung modelinin problemi sahip olduğu Lityum pildi. Yeni üretilen Karbon-İyon pilin de öne çıkan ilk özelliği tahmin edildiği gibi daha güvenli olması. Isı, şarj problemleri ve taşıma problemleri konusunda Lityum-İyon pillerden çok daha güvenli.
Daha Kısa Sürede Şarj
Yazımızın başlığına; "Ben istemem" şeklinde cevap verecek hiç kimsenin çıkmayacağı aşikar. Zap&Go'nun yeni pil teknolojisiyle sunduğu en büyük özellik hızlı şarj. O kadar hızlı ki; normalde ortalama 5-6 saat şarja ihtiyaç duyan bir telefon, eğer Karbon-İyon pille çalışıyorsa yalnızca 5 dakika da şarj olabiliyor. Ar-Ge çalışmalarını aralıksız devam ettiren firma yakın zamanda bir şarjlı matkap bataryasını toplam 12 saniyede şarj ettiğini medyayla paylaştı. Ancak şarj ömrünü uzatmak için çalışmalar hala devam ediyor. Henüz istenen seviyede olmayan şarj ömrünün çok kısa bir zamanda artırılacağı konusunda firmanın açıklamaları mevcut.
Uzun Kullanım Ömrü
Eski Nikel-Kadmiyum ve şu an kullanılan Lityum-İyon pillerin dezavantajlarından birisi de pillerin bir kaç yıl içerisinde ömrünü tamamlamasıydı. Hele de orijinal batarya kullanmayanlar için bu süre 1 yıla kadar inebiliyordu. Ancak Karbon-İyon piller bu derdi ortadan kaldırıyor. Sahip olduğu teknoloji yeni nesil pile yıllarca kullanılabilme imkanı tanıyor. Günümüzde özellikle elektrikli arabalarda büyük öneme sahip olan kullanım ömrü problemi muhtemelen önümüzdeki yıllarda ortadan kalkacak.
Karbon-İyon Pilin Dezavantajı
Karbon-İyon pillerin yalnızca bir dezavantajı bulunuyor. Lityum ve Nikel-Kadmiyum pillere oranla, şarj tutabilmesi için daha fazla yüzey alanına gerek duyan Karbon pillerin büyüklüğü konusunda küçük sıkıntılar mevcut. Şimdilik çok fazla yer kaplamasa da, eski nesil pillerin boyutuna da indirilemeyen Karbon-İyon piller cep telefonu ve tablet gibi küçük elektronik eşyalar için, daha çok taşınabilir şarj aleti olarak geliştiriliyor.
Kaynaklar:
